zaterdag 20 augustus 2016

Sara Pan, een minimum aan materie voor een verbluffend resultaat

Tekst: Gilbert Putteman
Foto's: Helena Toscano

Op een zonnige avond trok ik samen met Helena naar het atelier van Sara Pan in de Mechelsesteenweg in Vilvoorde. Het was een blij weerzien. Als alleenstaande moeder met een wolk van een dochter heeft ze het uitermate druk. Sara is niet alleen in Vilvoorde geboren, ze heeft er ook altijd gewoond. Haar ouders en familie wonen ook in de Zennestad en haar dochtertje gaat er naar school.


Mijn ontmoeting met Sara gebeurde langs de weg van de vriendschap. Van thuis uit groeide ze op in een artistiek milieu. Haar mama was decoratrice en haar papa tekenaar in de reclamewereld. Haar grootvader langs moederszijde schilderde op doek met olieverf en volgde les aquarel aan de Vilvoordse Portaelsschool. Langs vaders kant ging haar grootvader naar de academie van Brera in Milaan, waar hij antieke schilderijen restaureerde.

Na haar kunsthumaniora met een specialisatiejaar in bedrijfsbeheer behaalde ze een Master in de Beeldende Kunsten aan de Koninklijke Academie van Schone Kunsten in Antwerpen. Met haar eindwerk werd ze zelfs bekroond met de prijs van de stad Antwerpen. Het behalen van dat diploma was voor haar niet evident. Van bij haar geboorte is Sara immers doof.


Na een lange zoektocht naar werk besloot zij zelfstandig te gaan werken als grafisch vormgever. Omdat haar vader in de publiciteit werkte, konden ze samenwerken. Maar door de crisis moest ze er na een paar jaar de brui aan geven en op zoek gaan naar ander werk.

Sinds een drietal jaren heeft ze een superjob gevonden, waar ze haar creativiteit kan botvieren. Samen met enkele collega's tekent ze beelden uit de talrijke Disney- en Marvel-films, waarna deze geprint worden op kledingstukken, T-shirts, slaapkledij, lingerie, sokken en accessoires. Omwille van de steeds nieuwe beelden ervaart ze deze job als afwisselend en uitermate creatief.


Haar figuratief werk oogt niet alleen verfrissend maar getuigt ook van veel talent. Meestal gaat het om portretten geschilderd met acrylverf op canvas in grijze, zwarte en witte tinten met een vleugje kleur. Sara is een virtuoze in het weergeven van de karaktertrekken van haar personages. Niet alleen heeft ze talent maar ook heel wat métierschap. Vooraleer Sara begint te schilderen, maakt ze meestal schetsen. Tekenen of schilderen, ze doet beide even graag. Maar ook de fotografie boeit haar. Soms wordt ze er zelfs door beïnvloed!

Door tijdsgebrek beperkt ze zich op dit ogenblik vooral tot tekenen. Tekenen is nu eenmaal de meest directe manier om je gevoelens weer te geven. Haar tekeningen zijn geïnspireerd door haar fascinatie voor de mens. Ze tekent ongenadig. Elke lijn brengt haar naar iets anders. Tekenen doe je op papier en schilderen op doek. In haar tekenwerk analyseert zij de mens vanuit een jeugdige blik, met passie en gedrevenheid. Ze schildert en tekent wanneer haar dochtertje van 6 jaar in bed ligt, en ook in het weekend als ze bij haar vader is. Het is duidelijk dat Sara op dit ogenblik tijd te kort heeft. Toch treft het me dat na haar dochter 'het creatieve' voor deze kunstenares uitermate belangrijk is.


Van haar garage maakte ze haar atelier. Daar kan ze zich uitleven en rustig werken. Tekenen doet ze vooral in de living. Stilletjes droomt ze ervan ooit in een groot huis te wonen en te beschikken over een apart, ruim atelier. Wanneer ik haar vraag voor welke kunstenaars ze bewondering heeft, merk ik dat het bijna allemaal buitenlandse portretschilders op canvas zijn: Gottfried Heinwein (een Oostenrijks schilder en graficus), Maria Kreyn (een Russische figuratieve artieste) en Mike Dargas met zijn ongelooflijke portretten op canvas met olieverf (geboren in Keulen). Maar ook Nick Alm behoort tot haar favorieten (een fantastische jonge kunstenaar uit Zweden).

Als ik aandring op een tweetal namen korter bij ons, komt Rinus Van De Velde spontaan bij haar op. Die behoort volgens haar tot de beste. Zijn zelfportretten zijn uitmuntend. Bovendien werkt hij met de lievelingskleuren van Sara, kleuren die soms een zekere dramatiek weerspiegelen. Ook voor de Vilvoordse Ulrike Bolenz heeft ze veel bewondering. Deze projecteert haar werken in een driedimensionale ruimte (zonder beeldhouwster te zijn). Volgens Sara zijn haar werken inspirerend zowel wat techniek, kleur als expressie betreft. Haar portretten op canvas vindt ze subliem. 


Haar doofheid beschouwt ze niet als een handicap. Precies omdat ze doof is, is haar concentratievermogen heel hoog. Ze zeggen weleens dat kunstenaars niet alleen vaak de eenzaamheid verbeelden, maar dat ze dikwijls ook eenzaam zijn in hun atelier. Sara heeft daar geen last van. Ook mede door haar doofheid is ze goed bestand tegen die eenzaamheid.

Sara hoopt dat haar kunst nog zal evolueren en dat de mensen veel plezier zullen beleven aan haar creaties. Als kunstenares ontwikkelde ze een soort verhevigde gevoeligheid voor details, details die anderen niet eens opmerken.

Duidelijk is ook voor haar kunst een pleidooi voor intensiteit. Voor diegenen onder jullie die interesse hebben in haar werk, vermeld ik gemakkelijkheidshalve haar e-mailadres: pansara23@gmail.com

Ook bij deze kunstenares treft het mij dat ze kunst evenzeer nodig heeft als eten en drinken. Laat haar maar behoedzaam haar grenzen aftasten. Alhoewel ze een zelfverzekerde indruk geeft, lijkt ze me tegelijkertijd ook bijzonder kwetsbaar. Ze heeft het niet altijd gemakkelijk. Niet alleen moet ze lijnen, maar ook een aantal problemen bekampen. Bij Sara vloeien kunst en leven in elkaar. 


Andermaal mocht ik een bevoorrecht waarnemer zijn in het atelier van deze merkwaardige kunstenares. Samen met haar zal ik trachten gestalte te geven aan haar dromen. Haar werk is dermate genereus en verfrissend dat ze dit verdient. Tenslotte wens ik haar niet alleen te bedanken voor de uitstekende wijn die ze ons liet proeven, maar ook voor haar aanstekelijk enthousiasme!

Volgende keer begeven we ons naar het atelier van Natacha Dimovska in de Vlierkensstraat. Jullie volgen ons toch ook? 




3 opmerkingen: