Jan van Lysebetten, de laatste plein-air aquarellist, kijkt nog steeds met verwonderende kinderogen rondom hem! Deze inwoner van de Zennestad, heeft zijn atelier in de Bolwerkstraat. Hij is niet alleen een uitmuntend aquarellist maar is ook het levende geheugen van de Portaelsschool en van de Portaelskring.
Tekst: Gilbert Putteman
Foto's: Helena Toscano
Rechtover mijn dagelijkse werkplaats, het vredegerecht, bevindt zich het atelier van Jan. Vanuit het bureau van mijn hoofdgriffier kan ik hem regelmatig fysisch waarnemen, meestal gebukt over zijn werktafel, al dan niet werkend aan één of ander kunstwerk. Als ik kijk naar de hoeveelheid opgestapelde schilderijen, tekeningen en aquarellen is het duidelijk dat Jan hard gewerkt heeft.
Doorheen de jaren is Jan in de regio en ver daarbuiten de aquarellist bij uitstek geworden. Hij beheerst deze materie als geen ander. Een aquarel is een aangrijpend kleurenspel waarbij alles in elkaar vloeit. Elk falen kan niet meer gecorrigeerd worden. Een aquarel vergt een grote materiebeheersing. Bij een aquarel wordt het in het water opgelost pigment dadelijk in het weefsel van het papier opgenomen. Het invallende licht dringt door de verf tot op het papier. Daar wordt het weerkaatst en licht het beeld op aan de binnenkant. Het uitgebeelde wordt als het ware doorschijnend. Jan heeft zich doorheen de jaren de moeilijke techniek van de aquarelkunst eigen gemaakt, enerzijds door zijn academische vorming - veel zelfstudie - en anderzijds door zijn jarenlange leraarschap aan de Portaelsschool. Het is duidelijk dat deze kunstenaar kunst nodig heeft als motor van verwondering en bewondering.
Ondanks zijn leeftijd (geboren op 16 februari 1934) straalt Jan nog altijd een jeugdig enthousiasme uit. Tot op de dag van vandaag is hij nog steeds de bezieler van het openluchtatelier-aquarel in Vilvoorde. Telkens weer trekt hij gedurende de hele maand augustus met een schare leerlingen de natuur in om hen de knepen van het vak te leren, net zoals Boüaert dit vroeger ook deed. Dit systeem heeft als voordeel dat je leert observeren. Toch mag nooit uit het oog verloren worden dat een aquarel bestaat bij de gratie van de toeschouwer. Schoonheid en herkenbaarheid zijn voor velen belangrijk. Jan Van Lysebetten maakt geen nieuwe kunst. Bij hem vallen artistieke schepping en schoonheid samen. Hij maakt een kunst die de wereld niet redt maar die wel het leven verrijkt en de mens soms vertroosting biedt.
Met zachtheid en intensiteit aquarelleert hij nu reeds jaren gebouwen-stillevens-de natuur. Zijn werk getuigt van veel meesterschap. Met een grote nauwgezetheid legt hij alles in zachte kleuren vast voor het nageslacht. Heel wat van de bekende en ondertussen verdwenen hoekjes van de Zennestad vereeuwigde hij op papier. In die zin is hij als het ware ook een historisch archivaris. Jan is een gelukkig man. Eén van de componenten van geluk is verwezenlijking. Hij beter dan wie ook weet dat geluk ontleend wordt aan de ontplooiing van je talenten, door te doen wat je graag doet. Dat principe past Jan al zijn hele leven toe. Kunst schenkt hem niet alleen een intellectuele verrijking maar bezorgt hem ook heel wat gelukkige momenten.
Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat aquarelleren voor Jan Van Lysebetten een tedere, intieme bezigheid is. Zijn omgang met het licht is subtiel. Jan heeft steeds geloofd in zijn eigen dromen. Dit is overigens het enige wapen tegen onverschilligheid. In het oeuvre van deze Vilvoordenaar blijkt een kwetsbaar verlangen naar tijdloosheid, naar tijdloze schoonheid door vergankelijkheid.
Persoonlijk ervaar ik grote dankbaarheid voor mensen die hun hele leven investeren in het scheppen van schoonheid. Dat doet Jan ruimschoots. Uit alles wat hij realiseerde blijkt tevens een onvoorwaardelijke liefde voor de Zennestad. Wij koesteren hem. Ook zijn we bijzonder erkentelijk voor alles wat hij deed en doet voor de Portaelsschool, voor de Portaelskring en voor de Zennestad en haar inwoners. Bij onze volgende exploratietocht belanden we op het atelier van Marc De Boever, een kunstenaar die erin geslaagd is in alle anonimiteit gedurende enkele jaren een eigenzinnig oeuvre uit te bouwen. Jullie blijven ons volgen, hoop ik?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten